Παρασκευή 29.03.2024 ΚΕΡΚΥΡΑ

Αξιοποιώντας τη Δυναμική της Ιατρικής Πληροφορίας: Η νέα Βιβλιοθήκη στο Νοσοκομείο Κέρκυρας

Πέτρος Κωσταγιόλας
02 Ιουλίου 2019 / 10:18

Του Πέτρου Κωσταγιόλα, καθηγητή Ιονίου Πανεπιστημίου

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων τριών ετών αναπτύχθηκε δημιουργική συνεργασία με τη Διοίκηση και το προσωπικό του Γενικού Νοσοκομείου Κέρκυρας με στόχο α. να αναπροσαρμοστεί η οργάνωση και η λειτουργία του Αρχείου Ιατρικών Φακέλων Ασθενών (ΑΙΦΑ) του Γενικού Νοσοκομείου Κέρκυρας (ΓΝΚ) και β. να αναπτυχθεί και να λειτουργήσει μια νέα Βιβλιοθήκη και Υπηρεσία Πληροφόρησης (ΒΥΠ) στο Γενικό Νοσοκομείο Κέρκυρας (ΓΝΚ).

Η αναβάθμιση λειτουργίας του Αρχείου Ιατρικών Φακέλων Ασθενών στο Γενικό Νοσοκομείο Κέρκυρας

Η κατάσταση στο Αρχείο Ασθενών στο Γενικό Νοσοκομείο Κέρκυρας, αυτή τη χρονική στιγμή, είναι η καλύτερη στην ιστορία του Νοσοκομείου. Έχει γίνει σχεδιασμός σταδιακής μετάβασης σε ψηφιακό υπόστρωμα αλλά και διαχείρισης των συμβατικών Ιατρικών Φακέλων Ασθενών όλων των κλινικών για τουλάχιστον την επόμενη πενταετία. Παρά τα προβλήματα και τις επιμέρους δυσλειτουργίες που προέκυψαν, κυρίως λόγω υποστελέχωσης,ητρέχουσα κατάστασηστο Αρχείο Φακέλων Ασθενών του Νοσοκομείουέχει ριζικά, πέραν κάθε προσδοκίας, βελτιωθείκατά την διάρκεια των τελευταίωντριών ετών σε επίπεδα πρότυπης λειτουργίας για τα Ελληνικά δεδομένα. Πρέπει να συνεχιστεί η προσπάθεια που έχει γίνει και συγκεκριμένα α. να υποστηριχθεί περαιτέρω η στελέχωση και το προσωπικό του Νοσοκομειακού Αρχείου, β. να ενταθεί η ψηφιακή διαχείριση ιατρικών πληροφοριών και γ. να αναπτυχθούν και να εφαρμοστούν διαδικασίες διαχείρισης, πρόσβασης και παροχής υπηρεσιών του ενεργού / ημι-ενεργού Αρχείου Ιατρικών Φακέλων Ασθενών στο Νοσοκομείο. Σε μια επόμενη ευκαιρία, ίσως,να επανέλθουμε ενημερώνονταςπεραιτέρω για τα παραπάνω.

Η διαμόρφωση της Νοσοκομειακής Βιβλιοθήκης και Υπηρεσίας Πληροφόρησης στο Γενικό Νοσοκομείο Κέρκυρας

Η Βιβλιοθήκη πρόκειται να συμβάλλει στη βελτίωση των υπηρεσιών του Γενικού Νοσοκομείου υποστηρίζοντας τις επιστημονικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητες του προσωπικού του Νοσοκομείου, καθώς και όλων όσων ενδιαφέρονται για πληροφορίες αναφορικά με θέματα υγείας, όπως φοιτητές, σπουδαστές, ειδικευόμενους κ.ά. Πέραν της επιστημονικής πληροφορίας, η Βιβλιοθήκη πρόκειται να αποτελέσει ζωντανό κύτταρο πληροφόρησης και δημιουργίας πληροφορίαςσχετιζόμενης με τις υπηρεσίες υγείας. Η Βιβλιοθήκη απευθύνεται όχι μόνο στο ιατρικό, νοσηλευτικό και λοιπό προσωπικό του Νοσοκομείου, αλλά και στους ασθενείς (όλων των ηλικιακών ομάδων) καθώς και στους συνοδούς αυτών. Ακόμα, παρέχοντας τις κατάλληλες υποδομές στοχεύει στη συνεχή υποστήριξη του ευρύτερου κοινωνικού ρόλου και της εξωστρέφειας του Γενικού Νοσοκομείου Κέρκυρας.

Η Βιβλιοθήκη στεγάζεται στον 1ο όροφο του κτηρίου του Γ.Ν. Κέρκυρας (συνολικού εμβαδού 41.18μ2). Επίσης, έχει παραχωρηθεί χώρος (συνολικού εμβαδού 17.69μ2) στο Τμήμα της Παιδιατρικής Κλινικής στον 1ο όροφο του κτηρίου, όπου θα φιλοξενείται το Παιδικότμήμα της Βιβλιοθήκης. Υπεύθυνηγια την ανάπτυξη και λειτουργία της Βιβλιοθήκηςέχει ορισθεί η προϊσταμένη του Τμήματος Κίνησης Ασθενών του Γενικού Νοσοκομείου Κέρκυρας κα Μαρία Κουμπούλη, η οποία είναι και υπεύθυνη για τον συντονισμό των εθελοντών εκ μέρους του Νοσοκομείου.Το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό του Παιδιατρικού Τμήματος θα υποστηρίξει το Παιδικό Τμήμα της Νοσοκομειακής Βιβλιοθήκης. Ως προς τη διαμόρφωση των χώρων,

- έγιναν εργασίες συντήρησης και βελτίωσης χώρων (από το προσωπικό της Τεχνικής Υπηρεσίας του Νοσοκομείου), οι οποίοι είναι προσβάσιμοι από το κοινό χωρίς να διαταράσσεται η ομαλή λειτουργία των ιατρικών τμημάτων του Νοσοκομείου, είναι ασφαλείς, και σε πάρα πολύ καλή κατάσταση,

- αναπτύχθηκαν οι απαραίτητες υποδομές πληροφορικής, ενώ παράλληλα διατέθηκε ο αντίστοιχος εξοπλισμός πληροφορικής (από το προσωπικό του Τμήματος Πληροφορικής του ΓΝΚ),

- έγινε δωρεά από ιδιώτη καινούργιων επίπλων υψηλής ποιότητας (γραφείων βιβλιοθηκών κ.ό.κ.) για τους δύο χώρους της ΒΥΠ, ενώ η εγκατάστασή τους έγινε από ιδιώτη – προμηθευτή επίπλων, χωρίς περαιτέρω οικονομική επιβάρυνση.

Η ανάπτυξη της Βιβλιοθήκης στο ΓΝ Κέρκυρας έλαβε χώρα σταδιακά κατά τη διάρκεια των τελευταίων τριώνακαδημαϊκών ετών σε συνεργασία με προσωπικόκαι φοιτητές/τριεςαπό το ΤμήμαΑρχειονομίας, Βιβλιοθηκονομίας και Μουσειολογίας (ΤΑΒΜ), Σχολή Επιστήμης της Πληροφορίας και Πληροφορικής, του Ιονίου Πανεπιστημίου:Μέχρι σήμερα έλαβαν χώρα διδακτικές επισκέψεις στο πλαίσιο μαθημάτων, αναπτύχθηκαν εθελοντικές ομάδες εργασίας, και πραγματοποιήθηκε πρακτική άσκηση φοιτητών /τριών. Πέραν των παραπάνω δραστηριοτήτων αναπτύχθηκαν συνέργειες με επιστημονικούς και πολιτιστικούς φορείς, με υπευθύνους άλλων νοσοκομειακών βιβλιοθηκών στην Ελλάδα, αναπτύχθηκαν εισηγήσεις σχετικά με την οργάνωση και λειτουργία της ΒΥΠ κ.ά. Σημαντικός αρωγός της προσπάθειας εμπλουτισμού της Συλλογής της Νοσοκομειακής Βιβλιοθήκης ήταν η Πινακοθήκη του Δήμου Κέρκυρας με την συγκέντρωση συνολικά 1.072 τίτλων, που προήλθαν, ως επί το πλείστον, από δωρεά συμπολιτών μας αλλά και από δημόσιους φορείς όπως η Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων, ο Δήμος Κέρκυρας, η Περιφερειακή Δ/νση Εκπαίδευσης Ιονίων Νήσων, όσο και από το Σωματείο Κερκυραίων Αττικής «Φαιάκων Ένωση». Σημαντική, επίσης, υπήρξε η εθελοντική συνδρομή του συλλόγου «Μαζί για το παιδί» στη διαδικασία εμπλουτισμού της συλλογής της Βιβλιοθήκης με την συγκέντρωση και παραχώρηση 1.910 Βιβλίων. Πέραν των παραπάνω αξιοποιήθηκαν περίπου 700 τίτλοι του 19ου & 20ου αιώνα, οι οποίοι προέρχονται από την προ ετών μεταφορά του νοσοκομείου στις υπάρχουσες εγκαταστάσεις. Τα βιβλία αυτά συντηρήθηκαν, κατεγράφησαν,αξιολογήθηκαν και οι σημαντικότεροι τίτλοι επιλέχθηκαν για την έκθεσή τους στο χώρο της Βιβλιοθήκης.

Η Συλλογή της Βιβλιοθήκης περιλαμβάνει τρεις ενότητες υλικού, η κάθε μια οργανωμένημε το κατάλληλο ταξινομικό σύστημαανάλογα με το περιεχόμενό της:
1. ΙατρικόΤμήμα (Ταξινομικό σύστημα NLM)
2. Τμήμα Ενηλίκων (Ταξινομικό Σύστημα DEWEY)
3. ΠαιδικόΤμήμα (Ταξινόμηση ανά ηλικιακή ομάδα)
Επίσης, αναπτύχθηκε συνεργασία με προσωπικό του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης, Μονάδα Υπηρεσιών Περιεχομένου σε Φορείς,και έχει εγκατασταθεί το Ολοκληρωμένο Σύστημα Διαχείρισης Βιβλιοθηκών (πλατφόρμα openΑΒΕΚΤ) για την διαχείριση της Βιβλιοθήκης του Νοσοκομείου Κέρκυρας.Επίσης, όσον αφορά στις παρεχόμενες ψηφιακές συλλογές και υπηρεσίες πρόσβασης, σημειώνεται ότι υπάρχει η δυνατότητα πρόσβασης για τους χρήστες από τον χώρο της Βιβλιοθήκης στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες και πηγές του Συνδέσμου Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών (HEAL-Link). Παράλληλα, διερευνώνται για να αξιοποιηθούν οι τρέχουσες δυνατότητες συνεργασιών με βάση την Ανοικτή Πρόσβαση (π.χ. επιστημονικές βάσεις του ΕΚΤ), ενώ πρόκειται να αναπτυχθεί σειρά σεμιναρίων Ψηφιακής Υγειονομικής Πληροφοριακής Παιδείας για το ιατρικό, νοσηλευτικό και λοιπό προσωπικό του Νοσοκομείου και ευρύτερα.

Υπάρχουσες και Δυνητικές Υπηρεσίες με βάση τη Νοσοκομειακή Βιβλιοθήκη και Υπηρεσία Πληροφόρηση στο ΓΝΚ

Η Βιβλιοθήκη μπορεί σταδιακά να αναπτύξεικαινοτόμες ΥπηρεσίεςΥγειονομικής Πληροφόρησης, σχετιζόμενες με τις Υπηρεσίες Υγείας και το Νοσοκομείο Κέρκυρας, ως ενδεικτικά αναφέρονται παρακάτω:

- Παροχή ενημερωτικού υλικού ανοικτού προς όλους τους ενδιαφερομένους (μέσω κατάλληλα διαμορφωμένης ιστοσελίδας).

- Δυνατότητες παροχής χώρου αναγνωστηρίου και χώρου επιστημονικών συνεργασιών των ιατρών (και άλλων επαγγελματιών) για την ενίσχυση της εκπαίδευσης και της έρευνας.

- Υπηρεσίες εκπαίδευσης σε ζητήματα πληροφοριακής παιδείας για την επαύξηση των δεξιοτήτων των ιατρών (και άλλων επαγγελματιών) όλων των ειδικοτήτων και βαθμίδων με στόχο την αποδοτική πρόσβαση σε έγκυρες ιατρικές και γενικά επιστημονικές βάσεις δεδομένων.

- Περαιτέρω εμπλουτισμός των συλλογών καθώς και συγκέντρωση σύγχρονων έργων αναφοράς (εγκυκλοπαίδειες, λεξικά ιατρικά και νοσηλευτικά πρωτόκολλα κ.ά.) από επιστημονικούς – ιατρικούς εκδότεςστην Ελλάδα, καθώς και από βιβλιοθήκες ακαδημαϊκών τμημάτων και φορέων σχετικών με τις επιστήμες της υγείας.

- Ανάπτυξη ενημερωτικών δράσεων και δράσεων πληροφόρησης ειδικά σχεδιασμένες για ομάδες προσερχόμενων, π.χ. Γονείς, Διαβητικοί κ.ά. στον χώρο της ΒΥΠ ή / και στο αμφιθέατρο του Νοσοκομείου.

- Ανάπτυξη ειδικά διαμορφωμένης κινητής μονάδας (Τρόλεϊ Βιβλίων – εντός του χώρου του Νοσοκομείου) για την υποστήριξη στην πρόσβαση σε συμβατικό υλικό των νοσηλευομένων στους ορόφους.

- Ανάπτυξη υπηρεσιών με βάσητα ψηφιακά βιβλία, όπως για παράδειγμα  εφαρμογές ομιλούντων ψηφιακών βιβλίων και εκμάθησης της πρόσβασης σε αυτά των ενδιαφερομένων.

- Ανάπτυξη υπηρεσιών προς ηλικιωμένους νοσηλευμένους με συμμετοχή εθελοντών (μεγαλόφωνη ανάγνωση κ.ά.).

- Ανάπτυξη δράσεωνενημέρωσης κοινωνικών ομάδων για φλέγοντα ζητήματα, όπως ο εμβολιασμός, πρωτογενής και δευτερογενής, η πρόληψη, αντιμετώπιση και διαχείριση ασθενειών κ.ά.

- Ανάπτυξη υπηρεσιών εξωστρέφειας μέσω της αξιοποίησης του πολιτιστικού αποτυπώματος του Γενικού Νοσοκομείου Κέρκυρας –διαμορφώνοντας ψηφιακές παρηγορητικές αφηγήσεις πολιτών σε συνεργασία με προσωπικό του ΤΑΒΜ καθώς και με την αξιοποίηση, ως εκθεσιακών αντικειμένων, πολιτιστικών τεκμηρίων προερχομένων από τροφίμους του τέως Ψυχιατρικού Νοσοκομείου Κέρκυρας, τα οποία έχουν ιστορική και πολιτισμική αξία.–

Σε αυτό το στάδιο θέλω να ευχαριστήσω όλους όσους ενεπλάκησαν και υποστήριξαν το παραπάνω εγχείρημα,ιδιαίτερα τους συναδέλφους και τους/τιςφοιτητές / τριές μας, αλλά και το προσωπικό του Νοσοκομείου, εκπροσώπους κοινωνικών φορέων καθώς και ιδιώτες– πολίτες της Κέρκυρας. Όλοι συνέβαλαν καθοριστικά στην παραπάνω προσπάθεια, η οποία ελπίζουμε να συνεχίσει τα επόμενα χρόνια αξιοποιώντας τη σημαντική δυναμική της «πληροφορίας» ως μέσο προώθησης κοινωνικών και επιστημονικών αναζητήσεων και ιατρικών διευθετήσεων και αποφάσεων.

Πέτρος Κωσταγιόλας
Μόνιμος Επίκουρος Καθηγητής «Οργάνωσης και Διοίκησης Υπηρεσιών Πληροφόρησης», ΤΑΒΜ – Ιόνιο Πανεπιστήμιο
Συντονιστής Θεματικής Ενότητας ΔΜΥ50, Πρόγραμμα Σπουδών «Διοίκηση Μονάδων Υγείας», Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο