Κριτική για τον Προϋπολογισμό του 2020 του Δήμου Κερκυραίων
Χρύσανθος Σαρλής
26 Φεβρουαρίου 2020
/ 08:46
Γράφει ο Χρύσανθος Σαρλής
Ο Προϋπολογισμός του Δήμου Κερκυραίων (Κεντρικός Δήμος Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων) για το 2020, που συζητήθηκε στο Δημοτικό Συμβούλιο τις 18.2.2020, είναι «τυπικά» ισοσκελισμένος με πρόβλεψη συνολικών εσόδων 100.641.814,00 Ευρώ και αντίστοιχου ποσού εξόδων.
Ο προϋπολογισμός με αυτές τις προβλέψεις συνολικών εσόδων και εξόδων είναι «οιονεί» εικονικός γιατί προς ισοσκέλιση των προβλεπομένων εισπρακτέων υπολοίπων από βεβαιωθέντα έσοδα κατά τα παρελθόντα έτη συνολικού ποσού 29.528.456,21 Ευρώ, εις την ανακεφαλαίωση των δαπανών, προβλέπει μη είσπραξη εισπρακτέων υπολοίπων από την αιτία αυτή, εντός του οικονομικού έτους 2020, 28.193.656,00 Ευρώ. Τούτο σημαίνει ότι οι προβλεπόμενες δυνατότητες του προϋπολογισμού περιορίζονται εις το ποσόν των 72.000.000,00 Ευρώ. Από το ποσό αυτό πρέπει να αφαιρεθεί το ποσόν των 8.500.000,00 Ευρώ, το οποίο αφορά εισπράξεις υπέρ του δημοσίου και τρίτων νομικών ή φυσικών προσώπων, το οποίο θα εισπραχθεί για να αποδοθεί εις το δημόσιο και τα άλλα τρίτα πρόσωπα. Κατά συνέπεια, μετά την αφαίρεση, αυτό το υπόλοιπο 63.500.000,00 Ευρώ το οποίο εκφράζει την προβλέψιμη δυναμική του προϋπολογισμού.
Το ποσό αυτό των 63.500.000,00 (που προβλέπεται να εισπραχθεί) συντίθεται κυρίως από την πρόβλεψη είσπραξης των τακτικών εσόδων ύψους 20.000.000,00 Ευρώ, την πρόβλεψη είσπραξης των εκτάκτων εσόδων ύψους 23.500.000,00 Ευρώ και το προστιθέμενο χρηματικό υπόλοιπο προηγουμένων χρήσεων ύψους 16.500.000,00 Ευρώ.
Τα τακτικά έσοδα που απαρτίζονται κυρίως από τα έσοδα από ανταποδοτικά τέλη και δικαιώματα και επιχορηγήσεις για λειτουργικές δαπάνες, προβλέπεται να έχουν την μεγαλύτερη ευστοχία εις την πρόβλεψη εκτέλεσης του προϋπολογισμού, που μπορεί να ξεπεράσει και το 90%.
Τα έκτακτα έσοδα απαρτίζονται κατά κύριο λόγο (21.000.000,00) από επιχορηγήσεις και επενδύσεις - χρηματοδοτήσεις για έργα, από εθνικούς πόρους (Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων), Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (Π.Ε.Π), Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (Ε.Σ.Π.Α) κ.λπ..
Σε σχέση με τα έκτακτα έσοδα η πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού θα κριθεί από την δυνατότητα απορρόφησης των χρηματοδοτήσεων που προορίζονται για τα έργα και εξαρτάται από την πορεία εκτέλεσης των έργων κατά την διάρκεια του 2020.
Η πρόβλεψη απορρόφησης στα πλαίσια του τεχνικού προγράμματος έτους 2020 κατά την συζήτηση έγκρισής του, εκτιμήθηκε από τον εκτελεστικό τομέα της Δημοτικής Αρχής, περίπου στο 50% του προγράμματος έργων. Εάν επιβεβαιωθεί στην πράξη αυτή η πρόβλεψη, τότε η πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού σε σχέση με τα έκτακτα έσοδα και αναφορικά με τον τομέα των δαπανών θα κυμανθεί περί τα 11.000.000,00 Ευρώ.
Το χρηματικό υπόλοιπο προέρχεται (κυρίως) από τακτικά έσοδα για την κάλυψη υποχρεώσεων παρελθόντων ετών ύψους 6.200.000,00 Ευρώ από τακτικά έσοδα για την κάλυψη ειδικευμένων δαπανών ύψους 3.600.000,00 Ευρώ και από έκτακτα έσοδα (εκτός Π.Δ.Ε), για πιστώσεις προοριζόμενες για επενδυτικές δαπάνες ύψους 3.500.000,00 Ευρώ. Ακόμα ποσόν 700.000,00 Ευρώ προέρχεται από το πρόγραμμα Φιλόδημος ενώ ακόμα ποσά 650.000,00 και 1.000.000,00 Ευρώ αποδίδονται στους Δήμους Βόρειας Κέρκυρας και Νότιας Κέρκυρας, αντιστοίχως.
Η απορροφητικότητα του εν λόγω σημαντικού σε μέγεθος χρηματικού υπολοίπου κατά το 2020, θα συμβάλλει στην βελτίωση των δεικτών εκτέλεσης του προϋπολογισμού στον τομέα δαπανών. Αν δεχθούμε κι εδώ την αισιόδοξη άποψη του 50%, αυτό αντιπροσωπεύει ποσόν της τάξεως των 8.000.000,00 Ευρώ.
Με βάση τα παραπάνω, οι πραγματικές δυνατότητες (δυναμική) του προϋπολογισμού του Δήμου Κερκυραίων, που αφορούν τον Δήμο, με την αισιόδοξη οπτική, κυμαίνονται στο επίπεδο των 45.000.000,00 Ευρώ. Η εκτίμησή μου είναι ότι το επίπεδο αυτό θα είναι τελικά αρκετά κατώτερο. Έστω και έτσι, η απόσταση από την τάξη των 100 εκατομμυρίων Ευρώ που λογίζει τυπικά ως έσοδα – έξοδα ο προϋπολογισμός είναι μεγάλη με αποτέλεσμα να καλλιεργούνται εντυπώσεις και προσδοκίες που δεν επιβεβαιώνονται στη συνέχεια…
Στην διαμόρφωση αυτής της δυναμικής του προϋπολογισμού 2020 το έτος τούτο, τα έσοδα του Δήμου μας από τις ίδιες αυτού πηγές ανέρχονται στο ποσόν τω 13.000.000,00 Ευρώ. Το ποσόν αυτό κατά την διάρκεια του 2020, (όπως και τα αντίστοιχα των επομένων δύο ετών 2021 και 2022) θα δεχθεί μεγάλη πίεση από την δαπάνη που προϋπολογίζεται για τον τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Αναπόφευκτο! Η πίεση αυτή θα επηρεάσει την λειτουργία των άλλων τομέων δραστηριότητας του Δήμου.
Εξακολουθεί να προβληματίζει το χαμηλό επίπεδο επί σειρά ετών που παρουσιάζει ο δημοτικός μηχανισμός (στα πλαίσια της λειτουργία του Ενιαίου Δήμου), όσον αφορά την πορεία εκτέλεσης των έργων και την απορρόφηση των χρηματοδοτήσεων γι’αυτά. Ελέχθη κατά την πρόσφατη συζήτηση για την έγκριση του τεχνικού προγράμματος 2020, από υπεύθυνα χείλη της σημερινής εκτελεστικής εξουσίας (ή αρμοδιότητας) ότι ο σχετικός δείκτης κατά τα τελευταία χρόνια κυμαίνετο μεταξύ 10 και 20%.
Το συμπέρασμα που προκύπτει ακόμα και με την αισιόδοξη οπτική, είναι ότι ο προϋπολογισμός του Κεντρικού Δήμου Κερκυραίων για το 2020 με εξαίρεση τον τομέα της καθαριότητας, βαδίζει εις τα ίχνη των προϋπολογισμών των προηγουμένων χρόνων. Αυτό σημαίνει ότι το 2020 ο κύριος εκφραστής της αυτοδιοίκησης στην Κέρκυρα δεν θα κατορθώσει να απαγκιστρωθεί από την στασιμότητα που χαρακτήριζε τον προκάτοχό του «Ενιαίο Δήμο Κέρκυρας». Ένας προϋπολογισμός μπορεί να είναι απλά διαχειριστικός, ή διαχειριστικός με εκφάνσεις δυναμικών προοπτικών που διαγράφουν στο βάθος αναπτυξιακούς στόχους, ή αποφασιστικά αναπτυξιακός με άξονες την προγραμματική προώθηση και αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων (εν προκειμένω της Κέρκυρας) η επίλυση των οποίων αποτελεί προϋπόθεση για την οικονομική ανάπτυξη και την ποιότητα ζωής. Ένας απλά διαχειριστικός προϋπολογισμός δεν μπορεί να υπηρετήσει τους στρατηγικούς στόχους της αυτοδιοίκησης αναφορικά με την Κέρκυρα (ουδείς άλλος εκτός της αυτοδιοίκησης μπορεί να σκέπτεται με θεσμικό ρόλο γι’αυτούς ή να έχει την δυνατότητα να προωθήσει συντονισμένα) ούτε να εγγυηθεί αξιόλογη ανάπτυξη.
Ο προϋπολογισμός του Κεντρικού Δήμου Κερκυραίων για το 2020 είναι ένας διαχειριστικός προϋπολογισμός με γραφειοκρατικό αποτύπωμα. Δεν θεωρώ εύκολο το εγχείρημα της κατάρτισης ενός στρατηγικά δυναμικού προϋπολογισμού μετά την εννιάχρονη αποτυχία του Ενιαίου Δήμου Κέρκυρας να χαράξει πολιτική με άξονες την αντιμετώπιση των στρατηγικών προβλημάτων της Κέρκυρας. Ούτε αυτό βέβαια διευκολύνεται από την απρομελέτητη διάσπαση του ενιαίου Δήμου η οποία υποκατέστησε την αδυναμία του να λειτουργήσει την αυτοδιοίκηση σε μεγάλες περιοχές της Κέρκυρας με νεοϊδρυθέντες δήμους που για μεγάλο χρονικό διάστημα θα στερούνται την οργανωτική και οικονομική δυνατότητα να δράσουν.
Ακριβώς γι’αυτό το λόγο όμως η πορεία για την κατάρτιση ενός προϋπολογισμού δυναμικού αποτελεσματικού με κεντρική στρατηγική ιδέα που θα σηματοδοτούσε αποκόλληση από την στασιμότητα και στροφή για την έναρξη της αντιμετώπισης των μεγάλων προβλημάτων της Κέρκυρας, απαιτούσε και απαιτεί το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου μας, να αφιερώνει αρκετές και ουσιαστικές συνεδριάσεις και συζητήσεις για την κατάσταση και τις δυνατότητες της δημοτικής οργάνωσης, γι’αυτές των δημοτικών επιχειρήσεων, για τις οικονομικές δυνατότητες του Δήμου, για τις προτεραιότητες σε σχέση με τα μεγάλα προβλήματα, και για όλες εκείνες τις παραμέτρους η στάθμιση των οποίων είναι αναγκαία προϋπόθεση πριν καταρτιστεί ένα κρίσιμο και δεσμευτικό κείμενο όπως ο προϋπολογισμός.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο προϋπολογισμός πρέπει να είναι της Δημοτικής Αρχής (Δήμαρχος και Δημοτικό Συμβούλιο) δια των δημοτικών υπηρεσιών και όχι προϋπολογισμός της δημοτικής γραφειοκρατίας δια του Δημοτικού Συμβουλίου.
Κέρκυρα, 24 Φεβρουαρίου 2020
Χρύσανθος Σαρλής
Ο προϋπολογισμός με αυτές τις προβλέψεις συνολικών εσόδων και εξόδων είναι «οιονεί» εικονικός γιατί προς ισοσκέλιση των προβλεπομένων εισπρακτέων υπολοίπων από βεβαιωθέντα έσοδα κατά τα παρελθόντα έτη συνολικού ποσού 29.528.456,21 Ευρώ, εις την ανακεφαλαίωση των δαπανών, προβλέπει μη είσπραξη εισπρακτέων υπολοίπων από την αιτία αυτή, εντός του οικονομικού έτους 2020, 28.193.656,00 Ευρώ. Τούτο σημαίνει ότι οι προβλεπόμενες δυνατότητες του προϋπολογισμού περιορίζονται εις το ποσόν των 72.000.000,00 Ευρώ. Από το ποσό αυτό πρέπει να αφαιρεθεί το ποσόν των 8.500.000,00 Ευρώ, το οποίο αφορά εισπράξεις υπέρ του δημοσίου και τρίτων νομικών ή φυσικών προσώπων, το οποίο θα εισπραχθεί για να αποδοθεί εις το δημόσιο και τα άλλα τρίτα πρόσωπα. Κατά συνέπεια, μετά την αφαίρεση, αυτό το υπόλοιπο 63.500.000,00 Ευρώ το οποίο εκφράζει την προβλέψιμη δυναμική του προϋπολογισμού.
Το ποσό αυτό των 63.500.000,00 (που προβλέπεται να εισπραχθεί) συντίθεται κυρίως από την πρόβλεψη είσπραξης των τακτικών εσόδων ύψους 20.000.000,00 Ευρώ, την πρόβλεψη είσπραξης των εκτάκτων εσόδων ύψους 23.500.000,00 Ευρώ και το προστιθέμενο χρηματικό υπόλοιπο προηγουμένων χρήσεων ύψους 16.500.000,00 Ευρώ.
Τα τακτικά έσοδα που απαρτίζονται κυρίως από τα έσοδα από ανταποδοτικά τέλη και δικαιώματα και επιχορηγήσεις για λειτουργικές δαπάνες, προβλέπεται να έχουν την μεγαλύτερη ευστοχία εις την πρόβλεψη εκτέλεσης του προϋπολογισμού, που μπορεί να ξεπεράσει και το 90%.
Τα έκτακτα έσοδα απαρτίζονται κατά κύριο λόγο (21.000.000,00) από επιχορηγήσεις και επενδύσεις - χρηματοδοτήσεις για έργα, από εθνικούς πόρους (Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων), Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα (Π.Ε.Π), Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς (Ε.Σ.Π.Α) κ.λπ..
Σε σχέση με τα έκτακτα έσοδα η πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού θα κριθεί από την δυνατότητα απορρόφησης των χρηματοδοτήσεων που προορίζονται για τα έργα και εξαρτάται από την πορεία εκτέλεσης των έργων κατά την διάρκεια του 2020.
Η πρόβλεψη απορρόφησης στα πλαίσια του τεχνικού προγράμματος έτους 2020 κατά την συζήτηση έγκρισής του, εκτιμήθηκε από τον εκτελεστικό τομέα της Δημοτικής Αρχής, περίπου στο 50% του προγράμματος έργων. Εάν επιβεβαιωθεί στην πράξη αυτή η πρόβλεψη, τότε η πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού σε σχέση με τα έκτακτα έσοδα και αναφορικά με τον τομέα των δαπανών θα κυμανθεί περί τα 11.000.000,00 Ευρώ.
Το χρηματικό υπόλοιπο προέρχεται (κυρίως) από τακτικά έσοδα για την κάλυψη υποχρεώσεων παρελθόντων ετών ύψους 6.200.000,00 Ευρώ από τακτικά έσοδα για την κάλυψη ειδικευμένων δαπανών ύψους 3.600.000,00 Ευρώ και από έκτακτα έσοδα (εκτός Π.Δ.Ε), για πιστώσεις προοριζόμενες για επενδυτικές δαπάνες ύψους 3.500.000,00 Ευρώ. Ακόμα ποσόν 700.000,00 Ευρώ προέρχεται από το πρόγραμμα Φιλόδημος ενώ ακόμα ποσά 650.000,00 και 1.000.000,00 Ευρώ αποδίδονται στους Δήμους Βόρειας Κέρκυρας και Νότιας Κέρκυρας, αντιστοίχως.
Η απορροφητικότητα του εν λόγω σημαντικού σε μέγεθος χρηματικού υπολοίπου κατά το 2020, θα συμβάλλει στην βελτίωση των δεικτών εκτέλεσης του προϋπολογισμού στον τομέα δαπανών. Αν δεχθούμε κι εδώ την αισιόδοξη άποψη του 50%, αυτό αντιπροσωπεύει ποσόν της τάξεως των 8.000.000,00 Ευρώ.
Με βάση τα παραπάνω, οι πραγματικές δυνατότητες (δυναμική) του προϋπολογισμού του Δήμου Κερκυραίων, που αφορούν τον Δήμο, με την αισιόδοξη οπτική, κυμαίνονται στο επίπεδο των 45.000.000,00 Ευρώ. Η εκτίμησή μου είναι ότι το επίπεδο αυτό θα είναι τελικά αρκετά κατώτερο. Έστω και έτσι, η απόσταση από την τάξη των 100 εκατομμυρίων Ευρώ που λογίζει τυπικά ως έσοδα – έξοδα ο προϋπολογισμός είναι μεγάλη με αποτέλεσμα να καλλιεργούνται εντυπώσεις και προσδοκίες που δεν επιβεβαιώνονται στη συνέχεια…
Στην διαμόρφωση αυτής της δυναμικής του προϋπολογισμού 2020 το έτος τούτο, τα έσοδα του Δήμου μας από τις ίδιες αυτού πηγές ανέρχονται στο ποσόν τω 13.000.000,00 Ευρώ. Το ποσόν αυτό κατά την διάρκεια του 2020, (όπως και τα αντίστοιχα των επομένων δύο ετών 2021 και 2022) θα δεχθεί μεγάλη πίεση από την δαπάνη που προϋπολογίζεται για τον τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Αναπόφευκτο! Η πίεση αυτή θα επηρεάσει την λειτουργία των άλλων τομέων δραστηριότητας του Δήμου.
Εξακολουθεί να προβληματίζει το χαμηλό επίπεδο επί σειρά ετών που παρουσιάζει ο δημοτικός μηχανισμός (στα πλαίσια της λειτουργία του Ενιαίου Δήμου), όσον αφορά την πορεία εκτέλεσης των έργων και την απορρόφηση των χρηματοδοτήσεων γι’αυτά. Ελέχθη κατά την πρόσφατη συζήτηση για την έγκριση του τεχνικού προγράμματος 2020, από υπεύθυνα χείλη της σημερινής εκτελεστικής εξουσίας (ή αρμοδιότητας) ότι ο σχετικός δείκτης κατά τα τελευταία χρόνια κυμαίνετο μεταξύ 10 και 20%.
Το συμπέρασμα που προκύπτει ακόμα και με την αισιόδοξη οπτική, είναι ότι ο προϋπολογισμός του Κεντρικού Δήμου Κερκυραίων για το 2020 με εξαίρεση τον τομέα της καθαριότητας, βαδίζει εις τα ίχνη των προϋπολογισμών των προηγουμένων χρόνων. Αυτό σημαίνει ότι το 2020 ο κύριος εκφραστής της αυτοδιοίκησης στην Κέρκυρα δεν θα κατορθώσει να απαγκιστρωθεί από την στασιμότητα που χαρακτήριζε τον προκάτοχό του «Ενιαίο Δήμο Κέρκυρας». Ένας προϋπολογισμός μπορεί να είναι απλά διαχειριστικός, ή διαχειριστικός με εκφάνσεις δυναμικών προοπτικών που διαγράφουν στο βάθος αναπτυξιακούς στόχους, ή αποφασιστικά αναπτυξιακός με άξονες την προγραμματική προώθηση και αντιμετώπιση των μεγάλων προβλημάτων (εν προκειμένω της Κέρκυρας) η επίλυση των οποίων αποτελεί προϋπόθεση για την οικονομική ανάπτυξη και την ποιότητα ζωής. Ένας απλά διαχειριστικός προϋπολογισμός δεν μπορεί να υπηρετήσει τους στρατηγικούς στόχους της αυτοδιοίκησης αναφορικά με την Κέρκυρα (ουδείς άλλος εκτός της αυτοδιοίκησης μπορεί να σκέπτεται με θεσμικό ρόλο γι’αυτούς ή να έχει την δυνατότητα να προωθήσει συντονισμένα) ούτε να εγγυηθεί αξιόλογη ανάπτυξη.
Ο προϋπολογισμός του Κεντρικού Δήμου Κερκυραίων για το 2020 είναι ένας διαχειριστικός προϋπολογισμός με γραφειοκρατικό αποτύπωμα. Δεν θεωρώ εύκολο το εγχείρημα της κατάρτισης ενός στρατηγικά δυναμικού προϋπολογισμού μετά την εννιάχρονη αποτυχία του Ενιαίου Δήμου Κέρκυρας να χαράξει πολιτική με άξονες την αντιμετώπιση των στρατηγικών προβλημάτων της Κέρκυρας. Ούτε αυτό βέβαια διευκολύνεται από την απρομελέτητη διάσπαση του ενιαίου Δήμου η οποία υποκατέστησε την αδυναμία του να λειτουργήσει την αυτοδιοίκηση σε μεγάλες περιοχές της Κέρκυρας με νεοϊδρυθέντες δήμους που για μεγάλο χρονικό διάστημα θα στερούνται την οργανωτική και οικονομική δυνατότητα να δράσουν.
Ακριβώς γι’αυτό το λόγο όμως η πορεία για την κατάρτιση ενός προϋπολογισμού δυναμικού αποτελεσματικού με κεντρική στρατηγική ιδέα που θα σηματοδοτούσε αποκόλληση από την στασιμότητα και στροφή για την έναρξη της αντιμετώπισης των μεγάλων προβλημάτων της Κέρκυρας, απαιτούσε και απαιτεί το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου μας, να αφιερώνει αρκετές και ουσιαστικές συνεδριάσεις και συζητήσεις για την κατάσταση και τις δυνατότητες της δημοτικής οργάνωσης, γι’αυτές των δημοτικών επιχειρήσεων, για τις οικονομικές δυνατότητες του Δήμου, για τις προτεραιότητες σε σχέση με τα μεγάλα προβλήματα, και για όλες εκείνες τις παραμέτρους η στάθμιση των οποίων είναι αναγκαία προϋπόθεση πριν καταρτιστεί ένα κρίσιμο και δεσμευτικό κείμενο όπως ο προϋπολογισμός.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο προϋπολογισμός πρέπει να είναι της Δημοτικής Αρχής (Δήμαρχος και Δημοτικό Συμβούλιο) δια των δημοτικών υπηρεσιών και όχι προϋπολογισμός της δημοτικής γραφειοκρατίας δια του Δημοτικού Συμβουλίου.
Κέρκυρα, 24 Φεβρουαρίου 2020
Χρύσανθος Σαρλής
