Τάδε Έφη Αλέξης Τσίπρας

Διαπίστωσες και γράφεις: «Συχνά δυσκολεύομαι να μεταφέρω, ακόμα και στους κοντινούς μου ανθρώπους, το αληθινό μέγεθος του κυνισμού που χαρακτήριζε ορισμένους από τους πολιτικούς μου αντιπάλους και τους κύκλους της ολιγαρχίας που τους στήριζαν.»

Όσο για τους καλοπροαίρετους την απάντηση, όπως γράφεις, στην έδωσε ο σοσιαλδημοκράτης Μάρτιν Σουλτς, τότε Πρόεδρος του Ευρ. Κοινοβουλίου: «Η καρδιά μας, εμάς των Σοσιαλδημοκρατών, είναι μαζί σου. Όμως το μυαλό μας είναι εναντίον σου. Γιατί αν εσύ πετύχεις, θα πει ότι κάτι δεν κάναμε καλά εμείς τόσο χρόνια.» (Παρεμπιπτόντως, ο ίδιος γερμανός πολιτικός σε συνέντευξή του, προ μηνών στη Deutsche Welle, δήλωσε: «Όπως συχνά συμβαίνει στην πολιτική, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δρέπει τους καρπούς της σποράς του Αλέξη Τσίπρα, η οποία φυσικά ήταν συνδεδεμένη με πολύ μεγάλες θυσίες.»)

Η «Ιθάκη» είναι η κατάθεση μοναδικών εμπειριών από έναν νέο και άφθαρτο πολιτικό, που γρήγορα εφθάρη μέσα στις συμπληγάδες των κυβερνητικών συμβιβασμών – και που δεν διστάζει να τους ομολογήσει. Μα υπάρχει δημοκρατική κυβέρνηση  που δεν κάνει συμβιβασμούς; Όταν μάλιστα διαχειρίζεται τις τύχες μιας χώρας που είναι ήδη χρεοκοπημένη. Όταν ξέρει (ή δεν ξέρει;) ότι στα ταμεία του κράτους υπάρχουν χρήματα μόνο για τρεις εβδομάδες. Και όταν καλείται την επομένη των εκλογών να αντιμετωπίσει το τέρας των ξένων τραπεζών που την έχουν χρεώσει με τα δάνεια των προηγουμένων και ζητάνε τώρα ό,τι ζητούσε ο Σάιλοκ του Σαίξπηρ από τον χρεώστη του, Αντόνιο: τα τοκισμένα χρήματά τους και, κυρίως, μισό κιλό της σάρκας του.

Αλλά και όταν έχεις στο εσωτερικό της χώρας σου απειλές για φυγή κεφαλαίων (Α. Γεωργιάδης, Δεκ. 2014). Και όταν έχεις κεντρικό τραπεζίτη (άρτι διορισθέντα με συγκεκριμένη αποστολή από τον Σαμαρά) να λειτουργεί ως προέκταση των ξένων δανειστών. Και όταν ξέρεις (ή δεν ξέρεις;) ότι από πενταετίας οι ξένοι δανειστές έχουν φτιάξει μια ασπίδα χρηματοπιστωτικής προστασίας όχι για σένα αλλά για τους ίδιους. Κι όταν ξέρεις ότι μια αριστερή κυβέρνηση, δηλαδή μια κυβέρνηση «συνιστωσών» – με «ρεύματα» και «τάσεις» και προσωπικές ατζέντες μελετηρών μαρξιστών – δεν θα είναι ποτέ μια συνεκτική κυβέρνηση.

Παρά ταύτα, μπορείς να πεις Αλέξη: «τελικώς, κάτι κατάφερα!» Παρέλαβες άδεια ταμεία και γονατισμένη κοινωνία και παρέδωσες γεμάτα ταμεία και μισο-όρθια κοινωνία. Όμως, από την άλλη, παρέλαβες μια κοινωνία γοητευμένη από ένα ελπιδοφόρο νέο ξεκίνημα και παρέδωσες μια κοινωνία απογοητευμένη. (Και επειδή το ζήτημα είχε πάρει πλανητικές διαστάσεις, η απογοήτευση ήταν και παραμένει πλανητική.)

Η υπόθεση του «κόστους του πρώτου εξαμήνου» των 100 δισ. είναι βεβαίως μια λαθροχειρία, την οποία όμως ως προπαγάνδα ο ΣΥΡΙΖΑ υποτίμησε – ίσως επειδή είχε επώνυμο: «κόστος Βαρουφάκη». Με βάση τα μόνα αντικειμενικά κριτήρια – ΑΕΠ, χρέος, ελλείμματα, ανεργία –, την πενταετία 2010-2014 είχαμε συνολική μείωση ΑΕΠ διπλάσια του συνολικού χρέους μας (ύφεση συγκρίσιμη μόνο με την Μεγάλη Ύφεση των ΗΠΑ το 1929-1933), ενώ το πρώτο εξάμηνο του 2015 είχαμε για πρώτη φορά μετά από χρόνια σταθεροποίηση σε όλους τους μακροοικονομικούς δείκτες. Όμως το επικρατήσαν και επανερχόμενο αφήγημα περί «κόστους» ήταν ένδειξη ότι θα υπήρχε πλέον ένα μόνιμο κενό επικοινωνίας του ΣΥΡΙΖΑ με τον κόσμο. (Την λαθροχειρία έκανε πρώτος ο Ρέγκλινγκ, μετά ο Στουρνάρας και ακολούθως και ασμένως ο Ά. Γεωργιάδης.)

Λες Αλέξη Τσίπρα, σε σχέση με την επίσπευση των εκλογών τον Ιανουάριο του 2015 (αντιθεσμική όπως και του 2009 – με επίκληση πάλι την εκλογή ΠτΔ): «Να σηκώσω το γάντι που μου πέταξε ο Σαμαράς για πρόωρες εκλογές τον Ιανουάριο, καταψηφίζοντας την πρότασή του για ΠτΔ, ή να συναινέσω, αφήνοντάς τον να πέσει στην παγίδα της χρεοκοπίας που τόσο προσεκτικά είχε στήσει εις βάρος μου; Η λογική της πατρίδας, η καρδιά μου, μου επέβαλλε το πρώτο.» Ακούγεται σωτηριολογικό. Δηλαδή αφελές. Την επομένη των εκλογών το iskra.gr (του Λαφαζάνη) έγραφε: «Εμείς σύραμε τον Σαμαρά στις εκλογές.»

Ο Σαμαράς, παρεμπιπτόντως, είχε δεχθεί να πάει σε εκλογές τον Σεπτέμβριο του 2015, δηλαδή σε χρόνο ικανό για να διαψευσθεί το success story του ή να επιβεβαιωθεί. Και στις δύο περιπτώσεις ωφελημένος θα ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ (και η πατρίδα!) ο οποίος θα κέρδιζε τις εκλογές ούτως ή άλλως. Στην περίπτωση της επιβεβαίωσης εσύ θα έδρεπες τους καρπούς. Στην περίπτωση της διάψευσης, δεν θα είχες τη ΝΔ να σου λέει επί μια τετραετία «με έριξες και δεν πρόλαβα και τώρα άκου με!».

Την παγίδα δεν την έστησε, τελικά, ο Σαμαράς αλλά ο Σόιμπλε. Αυτός βιαζόταν πιο πολύ κι από τον Λαφαζάνη να γίνουν οι εκλογές. Ήθελε και να φρονηματίσει τους Ισπανούς και τους άλλους νοτιο-ευρωπαίους. Είχε κάνει και σχετική δήλωση.