Ιστορικός περίπατος στην πόλη με θέμα τους πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής

ΚΕΡΚΥΡΑ.  Με πρωτοβουλία του Διδάκτορος Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου Σπυρίδωνος Μουρατίδη, υποβλήθηκε από την Ιατροχειρουργική Εταιρεία Κέρκυρας  στην Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Ιονίων Νήσων πρόταση, η οποία και εγκρίθηκε, για πραγματοποίηση ιστορικού περιπάτου στην πόλη της Κέρκυρας, ο οποίος θα απευθύνεται σε μαθητές γυμνασίων και λυκείων και αφορά την έλευση και την παρουσία των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής στην Κέρκυρα.

Ας σημειωθεί ότι της υποβολής της πρότασης προηγήθηκε συνεννόηση με την διευθύντρια της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης κυρία Ελένη Βουσολίνου, η οποία έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον και προώθησε άμεσα την πρόταση αυτή στην Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Ιονίων Νήσων.

Η έναρξη του ιστορικού περιπάτου έγινε στις 15 Δεκεμβρίου 2025, με μαθητές της 3ης τάξης του 3ου Γενικού Λυκείου Κέρκυρας και συνεχίστηκε με μαθητές της  2ας  τάξης του Γυμνασίου του Αγίου Ιωάννη, στις 18 Δεκεμβρίου 2025, ενώ έχουν ήδη εκδηλώσει σχετικό ενδιαφέρον για τη νέα χρονιά και άλλα σχολεία της Κέρκυρας.

Σκοπός του ιστορικού περιπάτου είναι να γίνει γνωστή μία σημαντική για την τοπική μας ιστορία χρονική περίοδος, με βιωματική προσέγγιση των γεγονότων της υποδοχής των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής στην Κέρκυρα. Ας σημειωθεί ότι ο τρόπος αυτός μετάδοσης ιστορικής γνώσης, με την αμεσότητα και τη σύνδεση των χώρων με τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν σε αυτά, προσφέρεται για ουσιαστική προσέγγιση της ιστορίας του τόπου.

Κατά τη διάρκεια του  ιστορικού περιπάτου, τα κύρια σημεία ενδιαφέροντος είναι:

-Παλαιό λιμάνι Κέρκυρας - Ήταν ο χώρος όπου αποβιβάζονταν, με βάρκες, από τα ατμόπλοια, οι περισσότεροι πρόσφυγες που κατέφυγαν στην Κέρκυρα.

Κοντά στα παλαιά δικαστήρια υπήρχε η αποθήκη της διαμετακόμισης όπου εγκαταστάθηκαν προσωρινά εκατοντάδες προσφύγων υπό εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες.

 Στον ¨Μαρκά¨ υπήρχαν δύο σειρές με παραπήγματα, όπου οι πρόσφυγες ασκούσαν επαγγελματική δραστηριότητα.

Απέναντι από το λιμάνι, στη νησίδα του Βίδου εγκαταστάθηκαν  πρόσφυγες από τα τέλη του 1922, ενώ  η νησίδα Λαζαρέτο χρησιμοποιήθηκε ως λοιμοκαθαρτήριο.

-Εύξεινος Λέσχη Ποντίων Κέρκυρας

Στο χώρο της Λέσχης πραγματοποιείται μία σύντομη αναφορά στη συλλογική δραστηριότητα των προσφύγων, με την ίδρυση του συλλόγου ¨Η Πρόνοια¨, τον Ιανουάριο του 1923, καθώς και στη συμβολή της Λέσχης στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης του ποντιακού ελληνισμού.

-Εβραϊκή -     Στην Εβραϊκή, θα διαβαστεί απόσπασμα από προφορική μαρτυρία πρόσφυγα ο οποίος, μικρό παιδί, εργάστηκε σε δερματοπωλείο της περιοχής.

-Δημοτικό Θέατρο -    Η διαταγή για την επίταξη του Δημοτικού Θεάτρου εκδόθηκε στις 18 Οκτωβρίου του 1922. Σε κάθε θεωρείο ήταν εγκατεστημένη και από μία προσφυγική οικογένεια.

-Γυμναστήριο - Το γυμναστήριο επιτάχθηκε για την εγκατάσταση προσφύγων το Μάρτιο του 1923. Εκεί στεγάστηκαν και πρόσφυγες  κατά το δεύτερο δεκαήμερο του Οκτωβρίου του 1924.

-Ιατροχειρουργική Εταιρεία Κέρκυρας - Στην Ιατροχειρουργική Εταιρεία Κέρκυρας θα επισημανθεί η συμβολή της στην αντιμετώπιση των ποικίλων προβλημάτων υγείας των προσφύγων της Μικρασιατικής Καταστροφής.

-Κτήριο Φιλαρμονικής Εταιρείας ¨Μάντζαρος¨ -  Στην είσοδό της, θα διαβαστεί απόσπασμα από προφορική μαρτυρία πρόσφυγα, στην οποία φαίνεται η πορεία που ακολούθησε ένα φτωχό προσφυγόπουλο σε αυτήν.

-Σχολεία -  Για τις συνθήκες που επικρατούσαν στα σχολεία σε σχέση με τους πρόσφυγες θα διαβαστεί ένα μικρό απόσπασμα μαρτυρίας πρόσφυγα.

-Ανάκτορο του  Αρχαγγέλου Μιχαήλ και του Αγίου Γεωργίου - Στο ανάκτορο του Αρχαγγέλου Μιχαήλ και  του Αγίου Γεωργίου, στα δωμάτια υπηρεσίας ήταν πρόχειρα εγκατεστημένοι πρόσφυγες, εγκατάσταση η οποία δεν ήταν καθόλου αρεστή σε αρκετούς Κερκυραίους, οπότε και υπήρξαν έντονες αντιδράσεις.

-Παλαιό Φρούριο -  Το Παλαιό Φρούριο έπαιξε σημαντικότατο ρόλο στην προσωρινή εγκατάσταση των προσφύγων. Σε αυτό εγκαταστάθηκαν χιλιάδες προσφύγων, κάποιοι εκ των οποίων αποβιβάζονταν με βάρκες στο χώρο του ιστιοπλοϊκού ομίλου Κέρκυρας. Οι περισσότεροι εγκαταστάθηκαν στους στρατώνες του Πασχαλίγου (οι οποίοι καταστράφηκαν κατά τη διάρκεια του 2ου παγκοσμίου πολέμου), ενώ υπήρχαν και παραπήγματα στους διάφορους χώρους του. Στο Παλαιό Φρούριο υπήρχε και απολυμαντήριο με κλιβάνους, από το οποίο πέρασαν χιλιάδες πρόσφυγες. Κοντά στο χώρο των στρατώνων θα γίνει αναφορά στο βομβαρδισμό του ιταλικού στόλου, στις 31 Αυγούστου του 1923, κατά τον οποίο έχασαν τη ζωή τους 15 άτομα, εκ των οποίων οι 13 ήταν πρόσφυγες. Στο Παλαιό Φρούριο θα γίνει επίσκεψη και στον ναό του Αγίου Γεωργίου, όπου, κατά τα τέλη του 1922, ήταν πρόχειρα εγκατεστημένοι 600 πρόσφυγες.

   Ευχαριστίες οφείλονται στην Εφορεία Αρχαιοτήτων Κέρκυρας για την ελεύθερη είσοδό μας στο Παλαιό Φρούριο