Σάββατο 27.04.2024 ΚΕΡΚΥΡΑ

Στον απόηχο μιας επετείου - Τα πολεμικά γεγονότα του 1716

Γιώργος Ζούμπος
23 Αυγούστου 2023 / 13:02

Γράφει ο Γιώργος Ζούμπος

Για πρώτη φορά μια επέτειος πολεμικού γεγονότος χαρακτήρα εορτάζεται χωρίς να μνημονεύεται το γεγονός.  Παράξενο και όμως αληθινό αλλά και κάπως αναμενόμενο. Αναμενόμενο γιατί μετά τις εκδηλώσεις του 2016 για τα 300 χρόνια από την πολιορκία του 1716, το κλίμα άρχισε να διαφοροποιείται. Κάθε φορά δίνονταν όλο και μικρότερη σημασία στο ιστορικό γεγονός και τονίζονταν όλο και περισσότερο η υπερφυσική παρέμβαση.

Αύγουστος 2023

Φέτος στις λίγες εκδηλώσεις που έγιναν εξαφανίστηκαν (κυριολεκτικά) τα πολεμικά γεγονότα εκείνου του καλοκαιριού και η ιστορική ανάλυση αντικαταστάθηκε πλήρως από την υπερφυσική παρέμβαση. Ταυτόχρονα,  θεσμικοί εκπρόσωποι  αλλά και δημοσιογράφοι δεν μίλησαν για το ιστορικό γεγονός αλλά για θεϊκή παρέμβαση κάνοντας μάλιστα σειρά απαράδεκτων λαθών τα οποία ίσως (;) δήλωναν πλήρη άγνοια  της ιστορίας (ενδεικτικά: ειπώθηκε για ανυπαρξία θυμάτων ανάμεα στον άμαχο πληθυσμό και για βύθιση του οθωμανικού στόλου).

Πρόκειται για μια σαφή προσπάθεια να ερμηνευτεί το αποτέλεσμα της πολιορκίας του 1716 στο πλαίσιο της Θεολογικής αντίληψης της ιστορίας, όπου τα πεπρωμένα των λαών ρυθμίζονται από τη Θεία Πρόνοια. Η αντίληψη αυτή είναι συνυφασμένη με τις πρώτες προσπάθειες της ανθρώπινης σκέψης να κατανοήσει τον εξωτερικό κόσμο.

Στην περίπτωσή του 1716, η επιστημονική σκέψη, το πλουσιότατο αρχειακό υλικό που είναι δημοσιευμένο και η εξ ίσου πλούσια βιβλιογραφία  έχουν διευκρινίσει επαρκέστατα και σαφέστατα τα συμβάντα εκείνων των ημερών.  Αυτό δεν συνεπάγεται ότι η έρευνα δεν συνεχίζεται. Νέα στοιχεία  δημοσιεύονται κατά καιρούς φωτίζοντας άγνωστες λεπτομέρειες.

Γιατί  λύθηκε η πολιορκία

Οι παράγοντες οι οποίοι οδήγησαν στη λύση της πολιορκίας ήταν:

  • Η ήττα των Οθωμανών από τον Πρίγκιπα Ευγένιο της Σαβοΐας στο Petervaradin (σημερινό Novi Sad στις όχθες του Δούναβη)  στις 5 Αυγούστου και στη συνέχεια η άμεση απειλή του Βελιγραδίου. Ο Σερασκέρης και ο Καπουδάν Πασάς είχαν μάθει το νέο δύο μέρες πριν την αναχώρηση αλλά κανείς άλλος στο στράτευμα δεν ήξερε το παραμικρό.
  • Τα προβλήματα πειθαρχίας στο οθωμανικό στρατόπεδο.
  • Η αναμενόμενη εξέλιξη των καιρικών φαινομένων λόγω της εποχής
  • Ο ρόλος του στόλου και των ενισχύσεων από τις ευρωπαϊκές χώρες, που έφθαναν απρόσκοπτα από το στενό της Λευκίμμης.

Στους λόγους αυτούς η Βενετία  προσθέτει και την προσωπική συμβολή του στρατάρχη τον οποίο αναγνωρίζει ως «επίγειο πατέρα της νίκης» και τον ανταμείβει ποικιλότροπα.

Για το Θαύμα

Το Θαύμα είναι θέμα πίστης την οποία φυσικά ουδείς επιδιώκει να επηρεάσει. Αυτό φυσικά ισχύει ακόμα περισσότερο σε σχετικά περιορισμένους κοινωνικούς χώρους όπως η πόλη μας. Στο πλαίσιο αυτό θεωρούμε απαράδεκτη την αήθη επίθεση που δέχτηκε διαδικτυακά συμπολίτης ο οποίος «τόλμησε» να αναφερθεί στη λύση της πολιορκίας με βάση τα τεκμηριωμένα ιστορικά γεγονότα.

Αύγουστος 1966

Το καλοκαίρι του 1966 κλείνουν 250 χρόνια από την πολιορκία του 1716 και μέσα στο ζοφερό κλίμα της περιόδου εκείνης η δημοτική αρχή εορτάζει την επέτειο διαχωρίζοντας την ιστορία από την υπερφυσική παρέμβαση με έναν πολύ απλό τρόπο.

Εκδίδονται δύο προγράμματα:

  • Το ένα στις 4 Αυγούστου 1966 για τη λιτανεία που αναφέρει τα γνωστά «... καθιερωθείσα δια θεσπίσματος της 19ης Μαρτίου 1717, εις ανάμνησιν της δια θαύματος του ΑΓΙΟΥ απαλλαγής της Νήσου εκ της απειλησάσης αυτήν Τουρκικής αλώσεως...».
  • Το άλλο στις 5 Αυγούστου «ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ τιμητικών εκδηλώσεων επί τη συμπληρώσει 250 ετών από της απαλλαγής της Κέρκυρας εκ της απειλησάσης ταύτην τουρκικής αλώσεως» με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου.  Προβλέπεται  στις 10 Αυγούστου κατάθεση στεφάνων στον ανδριάντα του Σούλεμπουργκ από τον Μητροπολίτη και το Δήμαρχο και στις 12 Αυγούστου ομιλία του κ. Π. Γιοχάλα στην Αναγνωστική.

Δήμαρχος ήταν ο Σπύρος Ραθ ο οποίος είχε εκλεγεί το 1964, παραιτήθηκε με τη επιβολή της Απριλιανής Δικτατορίας και επανεκλέχτηκε το 1975.